Laminasyon kelime anlamı olarak yüzey koruyucu malzeme ile kağıdın yüzeyinin kaplanması anlamına gelir. Bu nedenle de günümüzde matbaacılıkta laminasyon ne demek sorusuna verilebilecek olan en kısa cevap; yüzey kaplama işlemleri olabilir. Yüzey kaplama işlemleri pek çok farklı malzeme kullanılarak, pek çok farklı şekilde yapılabilir.
Lamisyon uygulanan baskı ürünlerinde kalite ve dayanıklılık süresi artar. Yarı mat, mat veya parlak olarak uygulanabilecek olan yüzey kaplama malzemeleri isteğe bağlı olarak farklı şekillerde kullanılabilir. Baskısı alınmış olan materyallere uygulanacak olan yüzey kaplama malzemeleri, her zaman için kağıdın gerektirdiği kaplama malzemesi ile kaplanmalıdır. En çok kullanılan ve akla ilk gelen yüzey kaplama malzemesi olan laminasyon, parlak veya mat olarak uygulanabilen ve oldukça kaliteli olan bir yüzey kaplama malzemesidir.
Yüzey Kaplama İşlemleri
Yapılan baskı işlemlerinden sonra yapılacak olan yüzey kaplama işlemleri ile daha kaliteli baskı ürünleri elde edilebilir. Baskı işlemlerinin daha kaliteli ve uzun ömürlü olması için yapılan yüzey kaplama işlemleri matbaacılıkta laminasyon işlemi olarak geçer. Laminasyon ayrıca koruyucu malzeme kullanılarak kağıt yüzeyinin kaplanması işlemidir. Yüzey kaplama malzemeleri vernik, selefon ve lak malzemeleridir. Yapılacak olan kaplama işlemine göre mat, yarı mat ya da parlak olarak uygulanacak olan kaplama malzemeleri ile daha kaliteli baskılar elde edilebilir. Başarılı olan yüzey kaplama çalışmaları ile uzun yıllar dayanabilecek olan baskılı materyaller aynı zamanda daha kaliteli bir görünüme ulaşır.
Laminasyon Türleri
- Selofan: Mat ve parlak türleri bulunan selofan, poliüretan malzeme ile kağıdın yüzeyinin kaplanma işlemidir.
- Vernik: Ofset makinaları aracılığıyla kullanılan vernik yağ bazlı ve önemli bir koruyucudur. Selülozik ve sentetik vernik olmak üzere iki tip vernik çeşidi vardır.
- Dispersiyon lak: Vernikle kıyaslandığında çok daha parlak olmakla birlikte sürtünmeye karşı çok daha dayanıklı olan lak, ofset makinaları kullanılarak uygulanıyor. Su bazlı bir koruyucu olan bu maddenin kullanımı eskisi kadar popüler olmasa da, çok avantajlı yönleri sayesinde az da olsa kullanılmaya daha uzun süre devam edecek gibi görünüyor.
- Termo lak: Blister lak olarak da ifade edilen termo lak, dispersiyon lak gibi su bazlı bir maddedir. Termo lak ısıyla yapışma özelliğine sahip olmasının yanında matbaacılık ve yüzey kaplama açısından önemli bir elemandır.
- U.V. lak: U.V. ışıkların tatbikiyle kullanılan U.V. lak, matlık ve parlaklığın daha yüksek olmasının istendiği durumlarda kullanılır. Bu uygulamayla diğerlerine oranla daha yüksek parlaklık ve matlık elde edilebilir. Sektörde önemli bir uygulamadır, oldukça pratik ve kullanışlıdır.
Kısaca özetlemek gerekirse; matbaa ve tasarım sektöründe bulunan bir kişinin matbaacılıkta laminasyon ne demek konusuyla birlikte, baskı kaplama malzemeleri ve kullanım alanlarını da bilmesi gerekir. Laminasyon malzemeleri ile yüzey kaplama işlemlerini yapacak olan kişiler, basılı olan materyallere kaplama işlemlerini kolaylıkla uygularlar. Uygulanan yüzey kaplama malzemeleri sayesinde materyaller daha kaliteli bir yapıya döneceği için, kaplama çalışmalarına önem verilmesi şarttır. Yapılacak olan yüzey kaplama çalışmaları ile daha parlak veya mat bir görünüm sağlanacak olan basılı materyallerin daha yüksek kalitede görünmesi de sağlanır. Bu sayede daha uzun zaman dayanacak olan materyaller yıpranmaya karşı da korunmuş olur.
Selefon kaplama malzemesinin kullanılması halinde basılı materyallerin güneş ve nemden maksimum derece korunması da sağlanmış olur. Yüzey kaplama işlemleri ile beraber daha nitelikli baskı işlemleri yapılabileceği için, basılacak olan materyaller daha uzun ömürlü olur. Sektöre göre değişecek olan kaplama malzemelerinden biri olan selefon en yaygın olarak kullanılan ve sık tercih edilen ürünler arasındadır.